Ve önceki yazıda belirttiğim gibi oyunlarda özellikle 2D'lerde ana satışı aksiyon, patlamalar efektlerden çok sanat yönü kazanıyor. Flash'ın da Adobe sağolsun sanat yönünde ne kadar başarılı olabileceği ortada. Tabi herşey yapımcıya bağlı.
Aslında Flash'ın ölmesi gerektiğini ilk savunan Apple olmuştu ve sistemi gereksiz yoruyor demesi yüzünden tartışmalar başlamış, Flash'a karşı bir önyargı oluşmuştu. Şuan sektörde sistemin gereksiz yorulması akla gelebilecek en son sorun çünkü teknoloji çok gelişti, sistemler güçlendi. Apple Flash'a bir de güvenlik sorunlarından dolayı çok laf geçirmiş, hiç bir zaman kullanmayacağız demişti fakat aynı güvenlik sorunlarına sahip HTML 5'i Apple niye bu kadar seviyor bilmiyoruz ama Flash açıcığını başka şeylerle kapatmayı çok güzel becerdiğini görebiliyoruz. Şık tasarımı, menüsü vs. Fakat Windows 8 ile çok hızlı bir şekilde yayılan sadelik ve kültlük Apple'ın köşeleri yuvarlaklı karelerini çok üzdü. Bu sadelik Web Tasarım sektöründe bile çok hızlı bir şekilde ilerledi ve yayıldı. Belki de modası geçmiş durumda olmak istemeyen Apple hala satış yapabilmek için HTML 5'i bu kadar benimsemiştir. Fakat şu noktadan sonra "Flash'lı iPhone!" diye bağııra bağıra satsalar bile iş işten geçti. Samsung, HTC ve Android Apple'ı ve IOS'u öldürdü. Fakat Apple'ın ölmesi çok uzun sürecek zira sırf elmasına tav olup ürünlerini satın alan bir şuursuz sürü olduğu için batışları ani ve hızlı şekilde olmayacak. Ve bu sürüdeki kişiler bile durumun farkında varıp Apple'ı yavaş yavaş bırakmaya başladıysa Apple'ın yaşamak için bir mucizeye ihtiyacı var.Flash'lı, HTML 5'li mükemmel bir iPhone bile bu hayata döndürme görevini başaramaz. Niye böyle bir başlıklı yazıda bunu bu kadar anlattım bilmiyorum ama işin özeti IOS pek umurumuzda olmayacak, Winston Churchill bile yaşlandığında huysuz dede gibi saçmalamaya başladıysa, ölüme yakın olan bir şirket de aynı şekilde saçmalayacaktır.Bu yüzden kâle almıyoruz.
HTML 5 hem kendi yaptığı işi geliştirmiş halde, hem de Flash'ın yaptığı işleri devralmaya başladı.Sanayi devriminden çıkmış emperyalist ingiltere gibi girdi sektöre (Bugün ingilizlere karşı bir sorunum var sanırsam.Ama cuk oturuyor örnekler ne yapabilirim?). Ve dostu da çok olan HTML 5'i (tam ingiltere işte) sanki yıllardır bekleniliyormuş gibi bir anda kucaklandı IOS'un açıklamasından tutun, Youtube videolarının artık HTML 5 ile çalışmasına kadar. Cut The Rope HTML 5 ile yapılmıştı. Aslında HTML 5 tam olarak html + css + javascript'den oluşmakta. Ve yeni javascript API'leriyle (örneğin Box2D) ve üstüne de c/c++ desteği... Daha ne olsun!
Ama her büyüyen imparatorluk gibi HTML 5 bu şekilde yayılırken Flash anlaşılmayan şekilde kendini geliştiriyor ve kitlesini koruyor. Ve HTML 5'in bence en büyük hatası yayılma hızının, var olan sorunların çözülme hızından fazla olması. Bu şekilde devam ederse çok büyük, her yerde kullanılan fakat abidik gubidik birşey olarak karşımızda duracak(Tam ingiltere arkadaş!).
Ama HTML 5 ile oyun yapmak istiyorsanız (evet html ile oyun; ee javascript geldi anam) bu konuda HTML çok fazla destek sunuyor. Zynga Games'in facebook oyunlarımızı HTML 5'e çeviricez demesi, IOS'un Flash açığını kapatmak ve android'e karşı HTML 5 oyunlar ve uygulamalarla güçlenmek istemesi HTML 5'i önemli bir noktaya getiriyor evet ama HTML 5 bunu kaldırabilecek mi? Anlamadığım şekilde kendilerine çok fazla güveniyorlar fakat biriken sorunları görmüyorlar(Demiştim, ingiltere!). Hadi hayırlısı.
HTML 5 bu kadar destek almasına rağmen Flash hala web sitelerinin yaklaşık %80'ine hakimken (bunu duyunca ben de şaşırdım link ile kaynak göstericektim ama kaynağı kaybetmişim aferim bana, google ile araştırıp görebilirsiniz.) ve kendini geliştirip, sorunlarını çözmeye çalışırken HTML 5'e karşı her ne kadar reklamı edilmese de çok güzel bir şekilde duruyor. Belki de yaptığımız en büyük hata Flash'ı bir anda bitti öldü arkadaş diyerek kestirip atmaktı. Bu yazıda atıp tuttuğum Apple'ın ölmesi, HTML 5'in büyük ihtimal bu sorunlar yüzünden sağlam bodoslayacağı gibi iddaalarım belki tutmaz ama ben sigaradan 1 hafta içinde ölürüm, Flash'a yıllarca bişi olmaz. Torunumuz görücek Flash'ı söylüyorum bak şimdiden.
Ana çarpışma HTML 5 vs. Flash olduğu için Unity'den çok bahsetmedim ama sanılmasın ki Unity (telefona, web'e oyun-uygulama yapabilmesi yönünden bahsediyorum. Herşeye oyun yapılıyor Unity ile) gerilerde. Unity aralardan ilerliyişini ve yükselişini sürdürüyor hatta bana sorarsanız bedava versiyonunun GameMaker'dan daha güzel olması ve CryEngine 3 ile UDK'dan daha çok tutorial'a, yardım ve destek imkanına ve kodlama örneklerine sahip olması bu sektörde büyük bir geleceğe sahip olduğunu gösteriyor. Bundan dolayı şu yaptığım karşılaştırmada o da bir yer hakediyor. Saçmaladıysam yada sürç-i lisan ettiysek affola. Yardımcı olabildiysem ne mutlu.
Flash
- Sayısız internet üzerinden yada kitap olarak kaynak
- Adobe'un her yıl yeni flash versiyonu yayınlaması piyasadan kopmayışı
- Mobilde IOS yüzünden sıkıntı çekmesine rağmen Adobe kendisi flash plugin'ini öldürdü.
- Paket halinde oluşturulduğundan kolaylıkla upload'lanabilip oynanabilir. Rar'a koy arkadaşına gönder, ister siteye koy arkadaşın oynasın Flash sonuçta yani biliyorsunuzdur.
- SWF dosyaları IOS'un sürekli yüklendiği ve güvenliksiz diye ticaret adına milleti korkuttuğu kısım ama SWF dosyaları üzerinde artan güvenlik kodlamaları bu faktörü kaldırdı. Adobe bunu Apple kadar reklamla yayamıyor ama.
- Para kazanma da sponsorluklarla ve reklamla kolaylıkla sağlanabiliyor. Oyununuz yayılsın para kazanmak sorun değil zaten. Flash'ta da güzel birşey yaparsanız çok rahat yayılır. (Çoğu facebook oyunu flash)
- Flash Player 11 Stage3D'yi de duyurdu. Bu sayede "çok geliştiğim zaman oyun yapımında 3 boyuta geçmek istiyorum ama ekstra program öğrenmeme gerek kalmasın ona göre bir tane seçicem" diyorsanız Flash'tan korkmanıza artık gerek yok.
- Adobe'un Photoshop'u ve Illustrator'ü sağolsun kodlama kısmında derine inmeseniz ve oynanışa da çok özen göstermemiş halde olsanız bile hikaye anlatışınız ve görselleriniz ile oyununuzu sanatsal ve oynanabilir bir hale getirebilirsiniz.
HTML 5
- Kodlamanın çilesini azaltmak için ellerinden geleni yapmalarına rağmen bence bir Unity yada Flash'a göre çileli. Tabi bu bana göre programlama dilleri arasında "şu daha iyi bu daha iyi" gibi tartışmalara girmeyelim renkler, zevkler ve kodlama şekilleri tartışılmaz lütfen hepsi kişiye özgüdür.
- Browser upgrade'leri yapım aşamasındaki kodunuza zarar verebilir. Sonuçta web'le ilgili en basit sektörde, web tasarımda bile IE, Chrome, Firefox, Opera, Safari gibi yığınla browserların çokluğundan çektiğiniz yetmezmiş gibi üstüne bir de bunların güncellemeleri gelince bayağı bir sıkıntı artıyor. En çok ses kısmını etkiliyor ama HTML çok iddaalı ve bu konuda yardımlarını esirgemiyor.
- Mobilde IOS HTML5'in potansiyelini ve performansını gördüğü için mobilde çok rahat ilerleyecek HTML 5 fakat çözünürlük olsun, en-boy oranı olsun bunları baştan düşünerek işe gireceksiniz.
- Grafik ve ses ögeleri çalınmaya çok müsait. Ama flash gibi HTML 5'de bu konu üzerinde çalışıyor. Güvenlik kısmını Flash'la aynıymış gibi görebilirsiniz. (O zaman IOS neyin kafasında ki Flash'ı ezip HTML 5'i bu kadar istiyor? Arkadaneleroluyor? )
- Reklamlarıyla gelişmesiyle sağlam bir şekilde sektörde ilerlediğinden sağda solda türkçe oyun yapım ders videoları bulunmasında bir güçlük yaşayacağınızı sanmıyorum. Kitapları falan her yere yayılır zaten. Yok ben kitap sevmiyorum, türkçe de çok derin anlatmıyor diyorsanız...
- Zynga (hani şu facebookta hemen hemen her oyunun sahibi) HTML 5'in facebook oyunlarında gelişmesi için ciddi uğraşıyor. Çok geliştiğiniz zaman kimbilir belki Farmville'de anadolu buğdayı yetiştiririz sayenizde.
- Stage3D 'de olduğu gibi OpenGL ile de 3 boyuta geçiş başlamış halde ama bir çok eksiği bulunmakta. Tam ekrana geçilemiyor, türkçeyle tam ifade edemeyeceğim (siz edebiliyormusunuz?Ne duruyorsunuz yorumlara yazın!)mouse capture'da da sorunlar yaşanmakta ama gözden kaçırdığım bir gelişme de olmuş olabilir.
- Visual Editor'ü çok güzel olduğundan diğerlerine göre kodlamaya pek girmeden halledebilirsiniz. Kodlar arası boğulmanızı ve "hacı ben bunu saatlerdir yazıyorum da bu ne işe yarıcaktı?" demenizi önler.
- Her ne kadar ben şahsen başlangıç için eğitim videosu bulamasam da başlangıç aşamasını geçtikten sonra çok fazla kod ve kullanım eğitimi bulunmakta. Ve başka hiç bir yerde görmediğim kadar Unity ekibi bu eğitime önem ve destek vermekte.
- Mobil browser'larda Unity plugin'i bulunmamakta ama mobilin kendine ait app'leri şeklinde çalışma şeklinden dolayı buna ihtiyaç duymamakta. Xbox360'a Playstation'a bile oyun yapabiliyorsunuz şaşırtıcı şekilde. Hatta seri numaranız varsa Mac ve IOS'a bile.
- Dosya yapısı olarak paket halinde olduğundan dolayı Flash'a benzemekte. Kongregate gibi sitelere rahatlıkla yükleyebilirsiniz.
- Güvenlik sorusuna o bahsettiğim mükemmel destek ekibi cevap versin. Link'e üşenenler için bilgilerinize erişilebilir ama zarar verilemez ve bu bilgiler sadece teknik bilgilerle sınırlı. Basit düzey hacker'lar zaten bu bilgilere ulaşamaz. Üst düzey de senin oyununu hacklese ne işe yarıcak, bankalarla uğraşsın o.
- 3D desteği en çok unity'de bulunmakta. Zaten 2 boyutlu bir oyunu bile 3D ortamda yapıp kamera açısını ayarlayarak iki boyutlu gibi gösteriyorsunuz. Karışık geliyor kulağa beni de korkutmuştu ama çok basit dertlenmeyin.
Gördüğünüz gibi her birinin kendine ait özellikleri ve güzellikleri var. Bence girin sitelerine en güzel uygulamalara bakın ve ona göre karar verin. Çok değiştirebileceğiniz bir karar değil bu yüzden dikkatli bir şekilde seçim yapmanızı tavsiye ederim. Saygılarımla.
